En omgeving…
Aan de Dubbeldamseweg zitten nu, in 2025, een sushi-restaurant, een snackbar, een afhaal- en bezorgcafetaria, een varkensslager, een poppenhuizenwinkel, twee kappers en een slechtlopend uitdragerijtje. Om de hoek in de Mariastraat zit Van der Linden nog, ijzerwaren en verfwinkel. Er zitten wel nog wat bedrijfjes die vanuit huis werken en er is sinds kort ook nog een verloskundigenpraktijk bij gekomen in de oude Hobbyhal. En natuurlijk is er de steeds groter wordende ALDI supermarkt. In de achter- en zijstraten zitten geen winkels meer. Alleen in de Hendrikstraat is nog een autobedrijf waar je je auto kunt laten repareren en keuren. Maar dat is natuurlijk geen winkel. Dat is alles: negen ‘winkels’ en een supermarkt.

In 1938 zaten hier 34 winkels, inclusief één aan de Markettenweg en twee in de Hendrikstraat. In 1955 waren het er 30 inclusief een aan de Hendrikstraat. Toen ik hier in 1988 kwam wonen zaten er nog 20. Het café aan de overkant, een herenkapper, een Turkse winkel van Sinkel, de snackbar Hobé, een sigarenboer, een groentenboer, De Zonnebloem, een gezonde productenwinkel, de hengelartikelenwinkel van Piet Borst, de Hobbyhal, doe-het-zelf zaak, de drogist, Aart Bons de slager, een dameskapper naast ons (die later even een curiosashop werd), een videotheek op de hoek van de Mauritsweg, er was nog even een duikartikelenwinkel annex duiklespraktijk, het café De Pui, bakker Schepers naast de Emmastraat, Erica, de bloemenwinkel. Aan onze overkant kwamen er ook nog twee zaken bij: de Schoenenreus, een schoenen- en kledingwinkel, en de ALDI.

Daar hoorden dus ook de machinehandel van Van Randwijk bij (later dierenspeciaalzaak Jumper) en nog later een zaak op de hoek naast de kapper bij ons aan de overkant: eerst een lingeriezaak later een installatiebedrijf van satelietschotels. Ook waren er twee bordelen, maar daar merkte je weinig van. In het verborgene functioneerden nog twee wietplantages, tot daar kortsluiting en brand ontstond. In de Hendrikstraat zat een kleine supermarkt van de A&O, die de concurrentie met de ALDI niet lang heeft volgehouden. Om de hoek van de weg, in de Mariastraat, zat dan nog Van der Linden, waar je ook allerlei materiaal voor het opknappen van je huis kon kopen. Die zaak is er ook nog.

Natuurlijk hoorde bij een nieuwe wijk een assortiment winkels om de bevolking te voeden en te laven, hun haar te laten knippen en en rokertje aan te verkopen. Er waren dus in de jaren ‘30 aan de weg drie bakkers, twee groenteboeren, vier kruideniers en drie slagers, drie sigaren- en sigarettenverkopers, drie kappers, twee rijwielzaken en -reparateurs aan de natuurlijke ader van de buurt, de Dubbeldamseweg, gevestigd. Verder was er een zuivelhandel, een drogist, een winkel in huishoudelijke artikelen en schrijfwaren, een boekhandel annex leesbibliotheek, een schoenmaker en een garen- en bandwinkel. En aanvankelijk één, later twee café’s. Ook was er al vroeg een bloemen- en plantenzaak, die in een voormalige smederij was gevestigd. Het was één van de laatste traditionele winkels die verdween.

Het is typerend voor elke nieuwbouwwijk van voor de oorlog van 40-45 dat er aan een centrale straat een serie winkels werden ingericht om de buurt van het nodige te kunnen voorzien. Een enkele keer gingen die vestigingen ook enkele tientallen meters een hoek om en dus een zijstraat in. Dat is niet typerend voor Dordrecht; het gebeurde overal in Nederland. Alles was binnen loopafstand te koop. Daarnaast kwamen bakkers, groente- en melkboeren etc. ook nog langs de deur: een erfenis van het platteland. Daar stonden de huizen en boerderijen in een lange rij op afstand van elkaar langs dijken en dorpswegen. Alleen in het centrum, rond de kerk, had je winkels. De uitbaters daarvan kwamen dus voor de dagelijks boodschappen langs met paard (of hond) en wagen.

Na de oorlog werden andere oplossingen verzonnen. De nieuwbouwwijken kregen een centraal plein, een winkelcentrum, midden tussen de woonwijken. Nog steeds niet ver weg, maar de loopafstand werd groter, omdat die wijken ook groter waren dan vroeger. Er was dan ook altijd parkeerruimte nodig. Nu kun je wat in de oude winkels verkocht werd allemaal in de supermarkt kopen. Die inmiddels wel een nog grotere parkeerplaats nodig heeft. Alleen enkele speciaalzaken, en gek genoeg ook kappers, hebben nog winkels.

De nummers zijn die van vóór de hernummering van de straten in 1955
Boven het blog ziet u een foto van de even kant van de Dubbeldamseweg ergens in de jaren ’30 met in het midden de Bloemstraat. Overal waar een markies uithangt zat een winkel. In het midden loopt een slagersknecht naar zijn transportfiets om een bestelling te gaan bezorgen.
Ik geef hierna een overzicht, uitgaande van de situatie in 1938, van de winkels. Daarbij geef ik soms ook aan wat eraan vooraf ging of na kwam. Dat was echter lang niet allemaal mogelijk vanwege gebrek aan bronnen. Dit blog was overigens niet gelukt zonder de hulp van (ex)buurtbewoners en hun herinneringen; mijn dank aan hen allemaal. Ik hoop daarbij dat lezers nog met aanvullingen en/of foto’s komen, want erg volledig is het allemaal nog niet. Ook hiervoor vast mijn dank.
Wordt vervolgd