Dubbeldamseweg; de levensader van de wijk 4

Winkels in het oudste rijtje 1

Ik heb het al gehad over een paar winkels aan de Dubbeldamseweg. Dat de weg de levensader van de wijk was kwam ook doordat het de belangrijkste winkelstraat van de buurt was. Het hotel-café-restaurant (sinds 1904) op nr 48 (nu 68) zorgde al voor reuring. Maar in die oudste kleine huisjes  en een paar wat grotere zaten al rond 1900 wat winkels. Ook in wat ik de oudste rij noem, waren er al vroeg de nodige buurtwinkels.

De beide winkels in het rijtje, met hun doorlopende puien, in 1917

Met de bouw in 1897 was er al rekening gehouden dat er winkels in kwamen. Hoe ik dat weet? Er bestaat een gezicht op de oudste rij aan de Dubbeldamseweg dat geacht wordt uit 1917 te dateren, in dat jaar dus 20 jaar oud. Het is een prentbriefkaart gemaakt door fotograaf Tollens, destijds een begrip in Dordrecht. Ik kom nog op die foto terug, maar ik heb ingezoomd op de acht dubbele huizen waarover we het in deze blogs hebben. De middelste twee huizen met de nummers 62-64 (nu 86-88/90-92) wijken, als je goed kijkt, wat gevelindeling betreft af van de huizen aan weerszijden. Het lijkt erop dat naast de deuren op de begane grond bredere ramen zitten dan in de woonhuizen en dat die geen bakstenen muurdammen ertussen hebben. Dat ze dus opgenomen zijn in een pui met een doorlopende, eenvoudig gedecoreerde puibalk boven de ramen en deuren. Dat betekent dus dat de begane grond van die twee huizen geen woonhuizen waren, maar winkels. Die moeten er met de bouw in 1897 al hebben ingezeten. Bij een nog wat verder inzoomen van de foto vanaf de tennisbaan uit ca 1900 vallen ze al op. In het vorige blog zag u al hoe ze er, in een afwijkende kleur geschilderd (ze zijn donkerder dan de andere ramen en deuren), toen uitzagen.

De beide winkels met hun bredere ramen en de puien rond 1900

Dat er vanaf het begin winkels in die panden zaten wordt eigenlijk ook bevestigd door de adresboeken. Op 62 (88) is al in 1899 een vermelding van ene L. Oerlemans die er winkelier is, naast zijn beroep als timmerman. In  1901 blijkt ene Anton Rutte (1872-1919) er winkelier in kruidenierswaren te zijn. Hij is de oudste zoon van de in Dordrecht zeer bekende Simon Antonius Rutte (1844-1920), de stichter van de beroemde Rutte distilleerderij. Anton is naast kruidenier net als zijn vader ook likeurstoker en werkt ook als zodanig voor hem. In 1905 wordt hij zelfs mede-vennoot van het bedrijf. Of hij ook echt achter de winkel aan de Dubbeldamseweg woont is onduidelijk. Misschien in het begin even, maar tussen 1904 en 1924 woont daar ene Pieter Jan de Groot en zijn gezin. Hij wordt tot aan zijn dood in 1924 winkelknecht genoemd en het is daarom waarschijnlijk dat hij voor zijn baas Rutte de winkel runt. Na zijn dood blijft  zijn weduwe er nog enkele jaren wonen en misschien drijft ze de winkel nog een tijdje. Anton Rutte overlijdt al op 47-jarige leeftijd in 1919 aan suikerziekte. Een jaar later overlijdt zijn vader, de oude Simon, die op dan moment al een paar jaar woont op Dubbeldamseweg 66 rood, dus de bovenwoning, nu 94. Antons zoon Jan, net getrouwd in 1922, woont in 1924 en 1926 in de bovenwoning van nr 62.

In 1930 zegt het telefoonboek van dat jaar dat ene G.J. van Duinen, brandstoffenhandelaar, er woont en dat zijn dochter in de winkel staat. Waarschijnlijk verkopen ze er petroleum en lampenolie en dergelijke.

De fietsenwinkel van Verschoor op nr 51, jaren ’30

Verderop in de jaren ’30 verkoopt Leo Verhagen (1904-1973) er zijn kruidenierswaren en hij blijft dat doen gedurende de oorlog. Uit de adresboeken blijkt dat hij zijn winkel in 1955 en 1967 op nr 51 (nu 75-77) aan de overkant van de weg heeft en dus verhuisd is. In 1949 zit er namelijk in nr 62 een fietsenwerkplaats van ene Fas Verschoor, die in dat jaar hij de binnenplaats ging overdekken om de werkplaats uit te breiden. in 1955 had hij een rijwielbewaarplaats in hetzelfde pand, dat na de hernummering nr 88 is geworden. Fas Verschoor had in de jaren ’30 een rijwielhandel op nr 51 (nu 75) die hij dus ruilde met Leo Verhagen.

Een grotere wijziging van de invulling van het bedrijfspand is de aanpassing in 1960 van het interieur met een spoelplaats voorin de winkel. Het pand wordt gedeeltelijk veranderd voor de N.V. melkinrichting ‘De Combinatie’, Ludolf de Jonghstraat 85 te Rotterdam. Het blijkt een latere wijziging van het plan waarvoor eerder dat jaar al vergunning voor is aangevraagd en verleend. Ook kwam er een nieuwe etalage, waarbij de ingang van de winkel naar de rechterkant van de voorgevel werd verplaatst. En daar zit hij nog. Wel verdween zo de oorspronkelijke pui met al het fin-de-siècle houtwerk. In 1973 zit de Combinatie daar nog steeds, maar niemand schijnt zich nu te kunnen herinneren dat die melkinrichting er zat. Zo’n bedrijf was eigenlijk een centrale plaats voor melkboeren. Daar haalden ze de producten op die er vanuit de diverse melkfabrieken werden bezorgd en van daaruit trokken ze naar hun melkwijk. In de jaren ’60 en ’70 zullen dat de bekende ‘electrische honden’ zijn geweest. Benieuwd of er nog mensen zijn die zich dergelijke scenes aan de weg kunnen herinneren.

Een ‘electrische hond’ van de andere Dordtse melkinrichting, de DMI

Hoe lang dit bedrijf daar heeft gezeten is me (nog) niet bekend, maar toen wij in 1988 aan de weg kwamen wonen zat er een Turkse winkel waar je van alles kon kopen: brood, groente en fruit, vlees, (Turkse) kruidenierswaren, tassen, decoratiemateriaal, zoals spiegels en lampen, en potten en pannen. En goedkoop snoep… Een paar jaar geleden zat er nog een slangenwinkel, die vooraf werd gegaan door een wietkwekerij die na klachten van de buren door de politie werd ontmanteld. Slager Luca van nr 78 heeft er nu zijn opslagplaats, maar gedurende ruim 125 jaar heeft er, zo te zien, een kleurrijke verzameling zaken gezeten.

Nummer 88 (vroeger 62) in 2023

Wordt vervolgd

Naar boven

Plaats een reactie