De Mariastraat 2

De stee van Molendijk moet niet verward worden met het wat naar het oosten staande tuinmanshuis van het Huys te Dubbeldam. Dat was vroeg in de 19^e eeuw (of misschien al laat in de 18^e) al uitgebreid met een aan de lange zijkant gebouwde stal. Dit werd bewoond door Dubbeldamse melkboeren en –bezorgers als In ’t Veld en Schenk. Er stonden ook wat bijgebouwtjes en schuren omheen en links was er ook een houten aanbouw gezet, waarvoor de kap werd verlengd. Het spul was kort na 1900 al  eeuw deels afgebroken en de rest werd in 1909 gesloopt om de Alexanderstraat even zijde te kunnen bouwen.  

Bovenaan dit blog ziet u een aquarel uit 1809 gemaakt door Johannes van Lexmond (1769-1838), leerling van de beroemde Dordtse gebroeders Van Strij. Dit is diezelfde tot boerderij verbouwde tuinmanswoning (u ziet de minder schuine aanbouw rechts aan de gevel) vanaf de latere Mariastraat, toen nog een onverhard pad. Let even op het raam met het kruiskozijn links van de rechter van de twee deuren. Dat is nog een raam dat er in de 17^e eeuw in is gezet, tijdens de bouw van het Huys te Dubbeldam. Maar ziet u ook de poort? De twee palen, waarschijnlijk van hardsteen, met de houten zijhekken en poorthekken. Er is goed op te zien dat er niets op geschreven of in uitgehouwen is. Is dit dezelfde poort die later bij de stee stond?

Een foto uit ca 1901 (volgens de Beeldbank) staat hierboven, genomen vanaf het noorden; op de achtergrond de bomen van de begraafplaats. Als u goed kijkt ziet u vlak naast het lage schuurtje links, aan de rechterkant, één van de (wit geschilderde) palen van de poort, met het zijhek ertegenaan. Toen stond die daar dus nog. Is hij na de afbraak van de resten van de boerderij in 1909 pas naar de ingang van het erf van de stee verplaatst? Op de foto vanaf de begraafplaats uit ca 1890 in het vorige blog zijn de palen naast het voorhuis van de stee nog niet aanwezig, dus dat is heel goed mogelijk. Heeft boer Molendijk er toen pas die naam BLAUW-HUIS op gezet? Is die naam dus nog zo recent gekozen voor een gebouw dat daarvoor nooit een naam heeft gehad? We blijven zoeken naar meer bewijs, maar voorlopig is dat Alains en mijn conclusie.

Om het verlies van de boerderij te compenseren werd nog datzelfde jaar voor de eigenaar op een wat zuidwestelijker aan de Mariastraat liggend perceel, melkboer Pieter Schenk, door baas Hoek een nieuwe stal, schuur en woonhuis en met erf gebouwd. Nu zijn dat nummers 11 en 13, waarbij 13 de grote schuur met de twee brede deuren is. Er was plaats voor 17 koeien en 7 paarden, er was een hooizolder, een dorsvloer en een wagenbergplaats. Datzelfde jaar liet Schenk door baas Hoek naast de boerderij nog een bakoven bouwen.

Op het perceel westelijk daarvan bouwde baas Hoek in 1919 zelf nog het huis met nummer 15, waar hij in 1920 nog even heeft gewoond. Het was tot voor kort een vrolijk opgeschilderd voorbeeld van een Baas Hoek-huis met een rozentuin ernaast. Nu wordt het overschaduwd door een foeilelijk stuk nieuwbouw.

Al eerder heb ik beschreven dat Mariastraat 1 de ingang is van het linkerpand in het rijtje huizen Willemstraat 2-20.  Het open stuk tussen die rij en de nummer 11-13 werd in 1913 gekocht door steenhouwers Leendert en Gerrit van der Linden. Toen waren de nummers 3-7 daar al in aanbouw. Het waren twee huizen en een werkplaats met erf. In dat laatste gebouw (3) oefenden de broers hun beroep uit: het houwen van voornamelijk grafstenen. Leendert en zijn gezin woonden op nummer 5 en Gerrit op nummer 7. Ze keken vandaar uit op hun afzetgebied: de begraafplaats.

Nummer 7 werd in 1985 verkocht aan Ar van der Linden (geen familie). Het wat later ertegenaan gebouwde nummer 9 werd samen met 7 de verf- en ijzerwarenwinkel van die Van der Linden, een begrip in de buurt. Hij werd samengetrokken met nummer 11, dat een schildersbedrijf bevatte. Het was de voorloper van doe-het-zelf winkels als Wickes en Praxis, maar dan veel kleiner. En aanvankelijk ook veel excentrieker. Je kwam door de winkeldeur in een afgesloten ruimte met wanden vol houten ladenkasten en een toonbank. Uit de enige andere deur kwam dan iemand die je vroeg wat je nodig had. Dat moest je dan wel goed benoemen en beschrijven, want anders moest er heel veel heen en weer gelopen worden. Je stond er dikwijls lang te wachten. Dat is nu al wat jaren niet meer het geval; het is meer een echte winkel, maar nog steeds kan je veel waren niet zelf gaan zoeken en verdwijnen er nog personeelsleden achter deuren naar magazijnen.

Opvallend is dat de hele rij aan de Mariastraat geverfde muren en gevels heeft. Er is geen baksteen meer te zien.

De rest van de Mariastraat dreigt nu verder overgenomen te worden door nieuwbouw. Het hier beschreven rijtje is dus nog alles wat rest van de oude situatie.

Naar boven